Πέρα από την κλασσική χρήση ενός νεκροταφείου, πόσοι από εσάς έχετε επισκεφθεί κάποιο εξ αυτών ως χώρο τέχνης ή μουσείο σύγχρονων καλλιτεχνικών δημιουργημάτων; Σίγουρα λίγοι, μιας και αυτή η αντίληψη δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Ελλάδα. Αν επισκεφθείτε όμως το Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, θα καταλάβετε αμέσως τι εννοώ μιας και στεγάζει ορισμένα από τα ομορφότερα έργα γλυπτικής της σύγχρονης Ελλάδος!

Ανάμεσα σε αυτά είναι και η περίφημη «Κοιμωμένη» του γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά, ένα ιδιαίτερο ταφικό μνημείο της 18χρονης Σοφίας Αφεντάκη. Πέθανε το 1873 από φυματίωση και όντας κόρη επιφανούς οικογένειας της Κιμώλου, το νεκρό της σώμα ενταφιάστηκε κάτω από ένα εξαίσιο –όσο και παράξενο– γλυπτό.
Γιατί παράξενο όμως; Κατ’ αρχήν, όταν ο Γ. Χαλεπάς φιλοτεχνούσε το άγαλμα έπασχε από σοβαρότατα προβλήματα ψυχικής υγείας, κάτι που –όπως λένε αρκετοί– οφείλεται για τη δημιουργία του εξαίσιου αυτού έργου που μοιάζει να ανοίγει διάπλατα τις πύλες της αθανασίας στην όμορφη Σοφία. Κάπως έτσι, χιλιάδες επισκέπτες συρρέουν στο κοιμητήριο για να θαυμάσουν το τάφο της δεσποινίδας Αφεντάκη, θαμπωμένοι από την ομορφιά και τη γαλήνη του προσώπου της. Μαζί όμως με το άγαλμα, συναντάνε και ένα φρέσκο κάθε φορά κόκκινο τριαντάφυλλο στο χέρι του αγάλματος, το οποίο τοποθετείται εκεί κάθε μέρα από κάποιον άγνωστο.
Για να επισκεφθείτε το νεκρικό αυτό «μουσείο» τέχνης δεν έχετε παρά να επιβιβαστείτε στη γραμμή 2 του μετρό και να κατεβείτε στο σταθμό «Ακρόπολη». Εισιτήριο εισόδου σαφώς και δεν υπάρχει, όμως αν θέλετε να δείτε την «Κοιμωμένη» στο φυσικό της χώρο πρέπει να βιαστείτε! Οι υπεύθυνοι του κοιμητηρίου ήδη σκέφτονται να τη μεταφέρουν σε φυλασσόμενο χώρο εξαιτίας της επίθεσης που δέχθηκε από αγνώστους τον Οκτώβριο του 2007, όταν και την περιέλουσαν με μαύρη μπογιά...

γράφει ο Γιώργος Αδαμόπουλος